Ostatnie lata na rynku nieruchomości w Polsce to wzrosty nie tylko cen mieszkań, domów i działek. To także coraz częściej podwyżka czynszu najmu. Temat ten budzi wiele kontrowersji. Wynajmujący tłumaczą takie działanie zjawiskiem inflacji i wysokich rat kredytów, natomiast lokatorzy szukają sposobów na to, by nie płacić więcej za wynajem. Tłumaczymy, czy właściciel może podnieść czynsz przed końcem umowy, a jeśli tak to na jakich warunkach. Dowiesz się również, jakie prawa przysługują najemcy oraz czym jest wypowiedzenie wysokości czynszu.
Umowa a podniesienie czynszu najmu
Zgodnie z Kodeksem cywilnym, jeżeli umowa najmu została zawarta na czas określony, to wynajmujący może zaproponować najemcy dowolne warunki przedłużenia umowy, w tym również podniesienie czynszu najmu. Jednak jest to proces, który wymaga porozumienia obu stron. Najemca ma prawo zaakceptować lub odrzucić proponowane warunki, w tym podwyżkę czynszu najmu. Jeśli ich nie zaakceptuje, umowa najmu rozwiązuje się z upływem ustalonego okresu.
Czy właściciel może podnieść czynsz w trakcie trwania umowy? Wspomniana umowa to podstawowy dokument regulujący relacje między najemcą a wynajmującym. Powinna ona precyzyjnie określać wszelkie warunki, w tym również opisywać takie kwestie, jak ewentualna podwyżka czynszu najmu. W Polsce zgodnie z przepisami prawa wynajmujący ma prawo podnieść opłaty za mieszkanie, jednak istnieją w tym aspekcie pewne ograniczenia. Nie zawsze wypowiedzenie czynszu najmu będzie możliwe.
Zasady regulujące wypowiedzenie czynszu najmu
W Polsce prawa każdego najemcy są chronione m.in. przez ustawę o ochronie praw lokatorów. Zgodnie z nią, wynajmujący może zdecydować się na wypowiedzenie czynszu najmu jedynie w określonych sytuacjach.
Przede wszystkim, należy zaznaczyć, że podwyżka czynszu najmu lub innych opłat zależnych od właściciela danej nieruchomości, nie może zostać przeprowadzona częściej niż raz na sześć miesięcy. Ponadto, termin, w którym wypowiedzenie wysokości czynszu nabierze mocy prawnej, powinien wynosić co najmniej trzy miesiące – dopiero po tym okresie wzrosną opłaty. Oba te warunki mają na celu zapewnienie najemcy czasu na przygotowanie się do ewentualnej podwyżki czynszu najmu oraz ograniczenie częstotliwości zmian w wysokości opłat.
Co istotne, wynajmujący ma obowiązek dostarczyć wypowiedzenie czynszu najmu w formie pisemnej, pod rygorem nieważności takiego zawiadomienia. Nie może być to wiadomość e-mail, SMS, czy ustna rozmowa. Dopilnowanie tej formalności jest ważne, aby zapewnić możliwość udokumentowania procesu podniesienia czynszu najmu.
Odpowiedź najemcy na podniesienie czynszu najmu
Po otrzymaniu wypowiedzenia wysokości czynszu najemca ma dwa miesiące na podjęcie decyzji. W tym czasie do wyboru są trzy rozwiązania:
- zaakceptowanie wypowiedzenia czynszu najmu i nowej kwoty czynszu,
- zakwestionowanie tego, czy właściciel może podnieść czynsz w danej sytuacji przed sądem w specjalnym trybie,
- odrzucenie podwyżki czynszu najmu, co skutkuje zerwaniem umowy z zachowaniem okresu, wynoszącego minimum trzy miesiące, naliczanego od daty wypowiedzenia czynszu najmu.
Co ważne, w przypadku sporu na temat tego, czy właściciel może podnieść czynsz, nowa stawka czynszu nie może zostać wprowadzona, dopóki sąd nie wyda wyroku korzystnego dla właściciela danej nieruchomości – to forma ochrony lokatorów, zapewniona przez obowiązującą ustawę. Ponadto, jeśli po wypowiedzeniu wysokości czynszu, nowa kwota czynszu przekracza limit 3% wartości odtworzeniowej lokalu w skali rocznej lub jest wyższa niż wspomniane 3%, wynajmujący powinien uzasadnić podniesienie czynszu najmu. Tutaj trzeba jednak pamiętać, że podwyżka, która nie przekracza procentowo inflacji z poprzedniego roku, nie wymaga dodatkowego uzasadnienia.
Najem okazjonalny a podwyżka czynszu najmu
Na koniec warto wspomnieć o coraz popularniejszej w Polsce formie wynajmu nieruchomości – najmie okazjonalnym. Czy właściciel może podnieść czynsz w takim przypadku podczas trwania umowy? Wszystko zależy od zapisów dokumentu. W praktyce zarówno wynajmujący, jak i najemca mają swobodę w ustalaniu warunków dotyczących podniesienia czynszu najmu. Kwestia wypowiedzenia wysokości opłat powinna być dokładnie uregulowana w podpisanej przez obie strony umowie.
Wynajmujący musi określić częstotliwość i wysokość ewentualnego podniesienia czynszu najmu, a najemca, w przypadku akceptacji takiego umownego zapisu, i późniejszego skorzystania z tego uprawnienia przez wynajmującego, musi zgodzić się na te warunki. Jeśli wspomniane zasady nie zostaną w ten sposób ustalone, właściciel nie będzie mógł zdecydować się na wypowiedzenie czynszu najmu przez cały okres trwania umowy. Dlatego warto skorzystać z pomocy prawnika przy sporządzaniu takiego dokumentu, który zadba o to, by jego treść była kompletna i precyzyjna.
